Centrum im. Adama SmithaPierwszy Niezależny Instytut w Polsce od 16 września 1989 roku

System musi odejść

Prawo Clarka brzmi, że gdy wiele osób zachowuje się głupio to przyczyną jest prawo podatkowe. Z taką właśnie sytuacją mamy doczynienia w naszym kraju od wielu już lat przy wypełnianiu i składaniu deklaracji podatkowych. Powstała w ten sposób nowa świecka tradycja, która absurdem przerosła ten filmowy S. Barei. Towarzysząca jej polityczna debata jest połączeniem precyzji i bełkotu. Wysokość progów podatkowych i ich ilość jest niewątpliwie podawana precyzyjne za to reszta to bezmiary bełkotu. Oprócz narodzin nowej świeckiej tradycji w państwie, nasza polityka wzbogaciła się w nową kategorię, którą jest precyzyjny bełkot. Zrodziła go prześladująca, niczym zły los, naszą klasę polityczną nędza umysłowa, której przytułkiem stała się większość tzw. salonów politycznych i kuluary pomnikowych gmachów.

Gdyby, z nie wiadomych jak dotąd przyczyn, politycy chcieliby ten stan rzeczy zmienić to musieliby nowy system podatkowy oprzeć na zdecydowanie bardziej przejrzystych zasadach niż Konstytucję RP. Problem powstaje właśnie z zasadami. Historia naszego życia politycznego każdego dnia dostarcza dowodów prokuratorskiej wręcz natury o nie tylko nie poszanowaniu istniejących zasad, ale o ich patologicznym charakterze. W tym paraliżującym nasz kraj zamęcie hasło i jednocześnie żądanie „uproszczenia podatków” brzmi jak wyzwanie rzucone ponad dwieście lat temu przez amerykańskich podatkowych rebeliantów. Tamten bunt podatkowy przyniósł w historii powstanie nowego państwa, jakim stały się Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, którego fundamentami była chrześcijańska moralność i wolność. Uczynić to Po ostatnich zapowiedziach dalszego gmatwania systemu podatkowego nie można mieć jakichkolwiek złudzeń, że dotychczasowa klasa polityczna dobrowolnie zmieni ten marnotrawny system podatkowy (MSP). Jakakolwiek publiczna polemika jest z jednej strony niezwykle ułatwiona z drugiej zaś 

Każdy system podatkowy, żeby nie popaść w chaos, musi być podporządkowany jakiemuś zbiorowi zasad, wedle których jest konstruowany. Centrum im. Adama Smitha przedstawiało wielokrotnie własny taki katalog. Zdajemy sobie przy tym sprawę, iż materia podatkowa jest wielce delikatna, i wiemy, że ramy ją ograniczające nie mogą być nazbyt sztywne, ponieważ bogactwo form życia społecznego mogłoby je łatwo rozsadzić. Czyniąc przeto zastrzeżenie “o ile to możliwe”, mówimy:

1. Podatki nie powinny pełnić roli innej niż fiskalna

Od wielu lat systemy podatkowe wykorzystywane są jako instrument polityki gospodarczej i społecznej państwa. Przez lata obrastają w regulacje pozostające często ze sobą w sprzeczności, co sprawia, że cały układ staje się z czasem skrajnie nieefektywny. Zamierzone cele nie są osiągane, a ściągalność podatków staje się coraz słabsza. Nie oznacza to, że państwo miałoby swojej polityki nie prowadzić. Może i powinno to robić, ale stosując w tym celu narzędzia po temu właściwe, do których podatki nie należą.

2. Stawki podatkowe powinny być umiarkowane

Płacenie podatków zawsze jest dokuczliwe. Stąd zapewne bierze się wrodzona człowiekowi skłonność do ich unikania, proporcjonalna do wysokości stawek podatkowych. Przypuszczamy nawet, że zależność między wysokością stawki, a gotowością podjęcia ryzyka niezapłacenia podatku może mieć charakter wykładniczy raczej niż liniowy. Stawka niższa jest więc korzystna dla obu stron - czyni los podatnika znośniejszym, a dochody Skarbu pewniejszymi.

Podatki powinny być różnorodne, tak by każdy poszczególny podatek mógł pozostawać stosunkowo niewielki, ale ich suma zaspokajałaby potrzeby Skarbu. Zasada ta wynika z poprzedniej i ma szczególne znaczenie w sytuacji kraju, którego poziom wydatków publicznych jest względnie wysoki. Jeśli więc stawki podatkowe są niskie, to dochody skarbowe może zapewnić tylko mnogość i różnorodność podatków.

Podatki powinny być proste i jasne podatek czyniący zadość postulatowi prostoty musi mieć jednoznaczną, łatwą do zidentyfikowania i weryfikacji podstawę. Z zasadą prostoty będzie za to pozostawać w sprzeczności stosowanie rozmaitych stawek tego samego podatku, a także wprowadzanie ulg i wyłączeń przedmiotowych lub podmiotowych. Brak jednoznaczności lub skomplikowana i trudna procedura określenia podstawy wymiaru podatku sprawia, że podatnik trwa w wiecznej niepewności i obawie przed kontrolą skarbową.

Koszty poboru podatku powinny być najmniejsze. System poboru podatków nie może obejść się bez kosztów. Trzeba jednak zawsze pamiętać, że koszty te to utracona bezpowrotnie część gospodarczego i społecznego potencjału kraju. Nie można przy tym kwestii tej ograniczać tylko do kosztów utrzymania aparatu fiskalnego. Nie mniejsze - sądzimy wręcz, że wielokrotnie większe - są koszty ponoszone przez podatników, takie jak te związane z prowadzeniem specjalnej rachunkowości, dokumentacji, archiwizacji czy też zakupem określonego wyposażenia albo wykonywaniem wymaganych przez fiskusa czynności. Nie należy lekceważyć tych kosztów; każda tutaj oszczędność przynosi w rezultacie uwolnienie jakiejś części sił i środków, umożliwiając skierowanie ich na rzecz rozwoju gospodarczego.

Podatki powinny pozostawać neutralne wobec decyzji gospodarczych System podatkowy winien być tak skonstruowany, by nie prowokował zachowań podatników nieracjonalnych z punktu widzenia efektywności ekonomicznej. Można tu wskazać jako negatywny przykład ulgi inwestycyjne, które skłaniają do ponoszenia wydatków w normalnych warunkach nieuzasadnionych. System podatkowy nie powinien także fałszować relacji ekonomicznych zachodzącymi w gospodarce poprzez dyskryminację lub uprzywilejowanie jakichś jej elementów.

Podatki nie powinny być dokuczliwe ponad miarę Nie oczekujemy, że płacenie podatków stanie się kiedykolwiek przyjemnością. Jeśli jednak podatki muszą być uciążliwe, to dbajmy, by uciążliwość tę zmniejszać raczej niż zwiększać. Wydaje się, że byłoby słuszne, żeby konstruktorzy systemu podatkowego przyjmowali niekiedy także perspektywę szarego podatnika.

Wg Adama Smitha:

1. Poddani powinni przyczyniać się do utrzymywania rządu w jak najściślejszym stosunku do ich możliwości.

2. Podatek powinien być określony, a nie dowolny.

3. Podatek powinno się ściągać w taki sposób, by podatnikowi było jak najdogodniej go zapłacić.

4. Każdy podatek powinien być tak pomyślany, by suma, jaką zabiera z kieszeni ludności, lub do tych kieszeni nie dopuszcza, w najmniejszym stopniu przekraczała kwotę, jaką podatek ten wnosi do skarbu państwa.

Wg Jana Baptysty Say'a:

Najlepsze podatki, a raczej najmniej złe, są następujące:

1. Najbardziej umiarkowane pod względem ilości.

2. Te, które pociągają za sobą najmniej ciężarów i nie przytłaczają podatnika bez żadnej korzyści dla skarbu.

3. Te, których ciężar jest sprawiedliwie rozłożony.

4. Te, które najmniej szkodzą produkcji.

5. Te, które raczej sprzyjają, niż sprzeciwiają się zasadom moralności, to znaczy obyczajom pożytecznym dla społeczeństwa.

 

 

 

 

Reddit icon
Technorati icon
Yahoo! icon
e-mail icon
Twitter icon
Facebook icon
StumbleUpon icon
Del.icio.us icon
Digg icon
LinkedIn icon
MySpace icon
Newsvine icon
Pinterest icon
poniedziałek, 2020-06-01

KOSZTY WYCHOWANIA DZIECI 2020

Materiał z konferencji KOSZTY WYCHOWANIA DZIECI 2020

do pobrania na miejscu lub z tiny.pl/79q15

film: https://youtu.be/GoZre5PAANU ...

czwartek, 2019-06-06

8 CZERWCA DZIEŃ WOLNOŚCI PODATKOWEJ 2019

8 CZERWCA DZIEŃ WOLNOŚCI PODATKOWEJ 2019

INFORMACJA PRASOWA CENTRUM IM. ADAMA SMITHA, Warszawa, 6 czerwca 201 9

 

Centrum im. Adama Smitha oblicza Dzień wolności podatkowej w Polsce od 1994 roku. 

W 2019 roku ...

piątek, 2018-10-26

Informacja prasowa o stanie inicjatywy Centrum im. Adama Smitha w sprawie projektu ustawy dotyczącej podejmowania uchwał przez zgromadzenia wspólników przez Internet

W środę 10 października 2018 r. odbyło się spotkanie grupy roboczej złożonej z ekspertów Centrum im. Adama Smitha oraz przedstawicieli Kancelarii Prezydenta RP w sprawie projektu ustawy dotyczącego podejmowania uchwał przez zgromadzenia wspólników przez Internet.

Dyrektor Narodowej Rady Rozwoju, Samorządu i Inicjatyw Obywatelskich, Pan Paweł Janik wyraził podziękowanie...

niedziela, 2018-08-12

Mariusz Łuszczewski ekspertem ds. relacji indyjskich

Mariusz Łuszczewski decyzją zarządu Centrum jest nowym ekspertem ds. relacji indyjskich. Oficjalne wręczenie tytułu eksperta miało miejsce 8 sierpnia 2018 roku.

poniedziałek, 2020-06-01

KOSZTY WYCHOWANIA DZIECI 2020

Materiał z konferencji KOSZTY WYCHOWANIA DZIECI 2020

do pobrania na miejscu lub z tiny.pl/79q15

film: https://youtu.be/GoZre5PAANU ...

czwartek, 2019-06-06

8 CZERWCA DZIEŃ WOLNOŚCI PODATKOWEJ 2019

8 CZERWCA DZIEŃ WOLNOŚCI PODATKOWEJ 2019

INFORMACJA PRASOWA CENTRUM IM. ADAMA SMITHA, Warszawa, 6 czerwca 201 9

 

Centrum im. Adama Smitha oblicza Dzień wolności podatkowej w Polsce od 1994 roku. 

W 2019 roku ...