Prezentowany przez Centrum im. Adama Smitha Raport Otwarcia 2005/2006, został
przygotowany przez zespół naszych ekspertów. Stanowi on syntezę wielu opracowań
cząstkowych dotyczących najważniejszych obszarów funkcjonowania Państwa Polskiego.
Autorzy, ze względu na objętość materiału i złożoność problematyki, przedstawili jedynie
syntetyczną oceną obecnej sytuacji, opracowując i analizując szereg podstawowych
wskaźników opisujących badane zagadnienia, którymi są: społeczeństwo, gospodarka i
organizacja państwa.
Celem raportu jest przedstawienie stanu państwa poprzez opisanie go łatwymi w odbiorze
i jednoznacznymi w swej treści obiektywnymi wskaźnikami umożliwiającymi każdemu
obywatelowi interesującemu się stanem kraju dokonanie własnej oceny. Jednocześnie raport
został tak skonstruowany, aby wyniki przeprowadzonych w nim analiz mogły być
porównywane — podlegały dynamicznej ocenie — z wynikami raportów sporządzanych w
kolejnych latach.
Proces przejścia od państwa totalitarnego do demokracji parlamentarnej, od społeczeństwa
podporządkowanego jednej ideologii do społeczeństwa obywatelskiego, przy jednoczesnej
zmianie gospodarki centralnie planowanej na gospodarkę wolnorynkową (pamiętając,
o niedoskonałości wszystkich użytych pojęć), nie miał precedensu w historii nie tylko Polski,
ale i świata. Na efekt końcowy tych zmian, oceniany z perspektywy 2005 roku, miały wpływ
zarówno czynniki obiektywne — przede wszystkim żywiołowe przeobrażenia samego
społeczeństwa, jego aktywności, preferencji i zachowań, jak i subiektywne — głównie
wynikające z polityki kolejnych rządów wspieranych przez partie posiadające większość
parlamentarną. Istotną rolę odgrywały również zdarzenia polityczne o kluczowym znaczeniu
dla sytuacji obecnej i przyszłości Polski takie jak przystąpienie do NATO, wstąpienie do UE,
czy dynamiczne zmiany polityczne i gospodarcze w obszarze WNP.
Dlatego też, trawestując słynne powiedzenie, iż „idee mają swoje konsekwencje”,
stwierdzamy, że programy polityczne — oczywiście te realizowane — mają również swoje
konsekwencje. Centrum im. Adama Smitha opracowało raport o stanie państwa w chwili
zmiany rządu, w który w intencji jego autorów powinien pozwolić społeczeństwu na ocenę
skutków realizowanych dotychczas programów rządowych bez zagłębiania się w często
trudno dostępne i rozproszone źródła.
W prezentowanym raporcie przedstawiony jest obraz — zdjęcie stanu — kondycji
państwa polskiego w podziale na trzy kluczowe obszary, opisane w kolejnych rozdziałach:
1. Społeczeństwo
2. Gospodarka
3. Państwo